Бүгінгі таңда жаһандық деңгейде қауіпсіздік пен тұрақтылық мәселесі бұрынғыдан да өзекті бола түсті. Қоғам дамыған сайын оған төнетін қауіп-қатерлер де күрделене түсуде. 

Осы тұрғыдан алғанда, әрбір мемлекет өзінің ішкі қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін түрлі тетіктерді қалыптастырып, азаматтардың құқығы мен қауіпсіздігіне кепілдік беретін құрылымдарды жетілдіруге күш салып келеді. 

Еліміз де бұл бағытта нақты әрі жүйелі шаралар қабылдап, құқық қорғау органдарының қызметін жаңғыртуға басымдық беріп отыр. Әсіресе қоғамдық тәртіп пен азаматтардың тыныштығын қамтамасыз ететін полиция қызметінің қоғамдағы рөлі ерекше. Қауіп төнген сәтте, төтенше жағдай туындаған мезетте, заңбұзушылықтар орын алған кезде бірінші болып көмекке ұмтылатын, қырағылық пен жауапкершілікті қатар алып жүретін жандар – осы тәртіп сақшылары. Олар күн-түн демей, жауын-шашынға, аптап ыстыққа қарамастан, халықтың бейбіт тіршілігі үшін қызмет ететін ерлер. Қауіптің бетіне тік қарап, адамдардың өмірін сақтау үшін жанын шүберекке түйіп жүргендер. Мұндай қызмет екінің бірінің қолынан келмейді, себебі бұл мамандық қана емес, ұстаным, өмірлік борыш. Бұл «Заң және тәртіп» қағидатын ұстанып, Отан алдындағы адалдық пен азамат алдындағы жауапкершілікті қатар алып жүрудің үлгісі. Қазіргі заманның қарқыны мен дамуы адам өмірінің барлық саласына өзгеріс әкеліп жатқаны жасырын емес. Технологияның өркендеуімен бірге қауіп-қатердің түрі де күрделеніп, қоғамдық тәртіп пен азамат қауіпсіздігі мәселесі бұрынғыдан да маңызды бола түсті. Қоғам тыныштығы, бейбіт өмір мен заң үстемдігі тек заңдармен немесе техникалық құралдармен ғана емес, ең алдымен, сол заңдарды бұлжытпай орындайтын, ел тыныштығы үшін қызмет ететін жандардың арқасында жүзеге асатыны анық.

Полиция – қоғамдағы тәртіпті қамтамасыз етуші ғана емес, қажет болған жағдайда азаматтардың өмірі мен мүлкін сақтау жолында өз өмірін қатерге тіге отырып, алдыңғы шепте қызмет ететін құрылым. Олар үшін әр күн сын, әр сағат жауапкершілік, әр минут әрекет. Бұл қызмет жай ғана жұмыс емес, ар-намыс, ұлт алдындағы адалдық. Күнделікті өміріміздегі тұрақтылықтың, тәртіп пен қауіпсіздіктің сақталуы сол тәртіп сақшыларының еңбегінің анық көрінісі. Осындай үлгі боларлық оқиғалардың бірі жақында Шымкент қаласында орын алды. Бұл оқиға бір сәттік ғана жедел шешімнің қандай үлкен қауіптің алдын алатынын, тәртіп сақшыларының кәсіби шеберлігі мен батылдығының қоғам үшін қаншалықты маңызды екенін айқын көрсетті. 

Өрт шыққан сәт: Қырағылық пен жылдам әрекет. Шымкент қаласы, Сайрам ауданының орталық көшелерінің бірінде патрульдік полиция қызметкерлері аға лейтенант Бексұлтан Өскенбай мен аға лейтенант Нұрсұлтан Хамра кезекшілік міндеттерін атқарып жүрген болатын. Кенеттен олар жол бойында тұрған көліктің капотынан қою түтіннің шығып жатқанын байқайды. Бір сәтке де кідірместен, олар оқиға орнына жақындап, қауіптің мән-жайын анықтайды. Өрт көлік моторының бөлігінде басталған екен. Жедел әрекетке көшкен полиция қызметкерлері өздерінің қызметтік автокөлігінде бар өрт сөндіргіш құралын алып, жалынды ауыздықтауға кіріседі. Бұл әрекет өте қысқа уақыт ішінде, сәтті жүзеге асады. Олар тек өрт сөндіргішпен шектеліп қалмай, жақын маңдағы көгалды суаруға арналған шлангіні де іске қосып, жалынды толықтай сөндіреді. Нәтижесінде, өрт сөндіру қызметі жеткенге дейін өрт толығымен сөндірілген. Ең бастысы адам шығыны тіркелмеді, көлік те толық жанып кетуден аман қалды. Бұл кәсіби даярлықтың, сабырлылықтың және нағыз жауапкершіліктің нәтижесі. Полиция қызметкерлерінің осындай жедел әрі батыл әрекеті бір ғана көлікті емес, мүмкін болатын ірі апаттың алдын алды. Егер жалын бақылаусыз қалған болса, көлік жарылып кетуі немесе жақын маңдағы көліктер мен адамдарға қауіп төндіруі әбден мүмкін еді.

Заң не дейді? «Қазақстан Республикасының заңнамасында өрт қауіпсіздігі мәселелері нақты және жан-жақты қарастырылған. ҚР Қылмыстық кодексінің 292-бабына сәйкес, өрт қауіпсіздігі талаптарын өрескел бұзу салдарынан адам өліміне, денсаулығына зиян келуіне немесе ірі материалдық залалға әкелетін болса, қылмыстық жауапкершілік көзделеді. Бұдан бөлек, ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 425-бабында өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзғаны үшін әкімшілік жаза қарастырылған»,– дейді аға лейтенант Бексұлтан Өскенбай. Көлік иелері үшін негізгі талаптардың бірі – әрбір автокөлікте жарамды өрт сөндіргіш құралдың болуы. Бұл құрал апат кезінде ең алғашқы әрі тиімді көмек көрсетуші. Сонымен қатар, аккумуляторларды дұрыс орнатпау, жанғыш және тез тұтанатын сұйықтықтарды арнайы рұқсатсыз тасымалдау да заң бойынша тыйым салынған әрекеттерге жатады.

Өрт қауіпсіздігі тек заңмен емес, сана-сезіммен де реттелетін мәселе. Ол әрбір азаматтың өз өмірі мен айналасындағылардың қауіпсіздігіне деген қатынасының көрінісі. Заң тек шектеу емес, ол – қорғау тетігі.

Статистика сөйлейді: Көлік өрттері неге жиіледі? Төтенше жағдайлар министрлігінің деректеріне сүйенсек, елімізде жыл сайын көлік өртену фактілері 600-ден астам рет тіркеледі. Мұндай оқиғалардың 70 пайыздан астамы техникалық ақаулар мен өрт қауіпсіздігі талаптарының бұзылуы нәтижесінде орын алады. Жалпы келтірілетін материалдық шығын көлемі жүздеген миллион теңгені құрайды. Бұл өрт қауіпсіздігіне қатысты мәдениетті қалыптастыру, жүргізушілердің жауапкершілігін арттыру күн тәртібінен түспеуі тиіс мәселе екенін аңғартады. Көлікте өрт сөндіргіш ұстау – формальды талап емес, адам өмірін құтқаратын нақты әрекет.

Полиция тек тәртіп күзетшісі емес. Шымкент қаласы полиция департаментінің патрульдік қызметі – халықтың тыныштығы үшін 24/7 режимінде қызмет ететін құрылым. Қоғамдық тәртіпті сақтау, қылмыстың алдын алу, жол қауіпсіздігін қамтамасыз етумен қатар, олар төтенше жағдайларда да бірден әрекет етуге қабілетті. Бұл оқиға соның дәлелі. Аға лейтенант Бексұлтан Өскенбай мен аға лейтенант Нұрсұлтан Хамра өз ісінің нағыз шеберлері. Олардың әрекеті  жай ғана қызметтік міндетті орындау емес, батылдық пен кәсібиліктің айғағы болды. Мұндай әрекет қоғамдағы полиция беделін арттырып қана қоймай, адамдардың құқық қорғау органдарына деген сенімін нығайтады. Олар жас мамандарға нағыз үлгі, патриотизмнің жарқын бейнесі бола білді.

Қоғам мен полиция әрдайым бір мүддеде. «Заң және тәртіп» қағидатын ұстанған қоғам тұрақты әрі қауіпсіз қоғам. Бірақ бұл қағидат тек құқық қорғау органдарына ғана емес, барша азаматқа ортақ. Әрбір жүргізуші, әрбір тұрғын өз міндетін сезінгенде ғана нағыз құқықтық мәдениет қалыптасады. Полиция қоғамнан бөлек құрылым емес. Олар біздің арамыздағы азаматтар, біздің қауіпсіздігіміз үшін күн сайын қауіптің бетіне тіке қарайтын жандар. Олардың кәсіби әрекеттері қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тірек.

Шымкент қаласында орын алған оқиға бейбіт күндегі батырлықтың, жауапкершіліктің және кәсіби шеберліктің нақты көрінісі. Бұл тек өрттің сөндірілуі ғана емес, тәртіп сақшыларының халыққа деген адалдығының, антқа деген беріктігінің дәлелі. «Заң және тәртіп» қағидаты жалаң ұран емес,  күнделікті өмірдің нақты өлшемі. Қоғамда заң үстемдік құрғанда ғана тұрақтылық пен әділет орнайды. Ал заңның орындалуын қамтамасыз ететін, қоғамның тыныштығын күзететін негізгі тұлғалар – полиция қызметкерлері. Олар елдің бейбіт тіршілігіне түн ұйқысын төрт бөліп қызмет ететін, қиын сәтте көмекке келетін, қауіптің алдын алатын жауаптылар. Елдің тыныштығы мен заңның үстемдігін сақтау жолында қызмет ететін әрбір тәртіп сақшысының артында өз отбасы, өз халқы, өз мемлекеті тұр. Олар қызметке кірген күні өз өмірін басқалар үшін қауіпке тігуге дайын екенін біледі. Сондықтан қарапайым азаматтар да оларға тек сенім артып қоймай, заң талаптарын сақтап, ортақ тәртіпке өз үлесін қосуы қажет. Шынайы қауіпсіздік тек полицияның күш-жігерінен тұрмайды. Ол қоғам мен биліктің, заң мен ар-ұяттың, жауапкершілік пен парасаттылықтың үйлесімінен туады. Егер әр адам өз ісіне адал болса, тәртіпке бағынып жүрсе, еліміз дамыған, қауіпсіз мемлекетке айналатыны сөзсіз. Осы оқиға бір сәттік қырағылықтың, мамандыққа деген адалдықтың, ел алдындағы жауапкершіліктің үлгісі. Бұл тек өрттің өшірілуі емес, үлкен апаттың жолын кескен ерлік болды. Міне, осындай мысалдар «Заң және тәртіп» қағидатының өмірде нақты іске асатынын дәлелдейді. 

Бүгінгі ерлік – ертеңгі ұрпақтың бойына сіңетін ұлағат. Сондықтан әр азамат өзінің қауіпсіздігі үшін жауапты екенін ұмытпауы қажет. Заңға бағыну, қауіпсіздік ережелерін сақтау, бір-біріне деген құрмет пен сенім – осының барлығы тұрақты қоғамның негізі. Жалынды дер кезінде тоқтатқан тәртіп сақшыларының ерлігі елге үлгі. Олар ел тыныштығы мен бейбіт тіршіліктің күзетшісі.

Аида ӨТЕП